ΑΓΓΛΙΚΑ	ΑΛΒΑΝΙΚΑ	ΑΡΑΒΙΚΑ	ΤΟΥΡΚΙΚΑ	ΦΑΡΣΙ
	XHMIKA ΣTOIXEIA		Chemically elements	Dhënat ekzistuese	البيانات الموجودة	Mevcut veri	عناصر شیمیایی
1	Άζωτο	N	Nitrogen	azot	نتروجين	azot	نیتروژن
2	Άνθρακας	C	Carbon	qymyrguri	فحم	kömür	زغال سنگ
3	Αργίλιο	Al	Aluminum	alumin	الألومنيوم	alüminyum	آلومینیوم
4	Αργό	Ar	Argon	argon	الأرجون	argon	آرگون
5	Αρσενικό	As	Arsenic	arsenik	زرنيخ	arsenik	آرسنیک
6	Ασβέστιο	Ca	Calcium	kalcium	الكلسيوم	kalsiyum	کلسیم
7	Βάριο	Ba	Barium	barium	الباريوم	baryum	باریم
8	Βισμούθιο	Bi	Bismuth	bismut	البزموت عنصر فلزي	bizmut	بیسموت
9	Βρώμιο	Br	Bromine	bromine	البروم	brom	برم
10	Γερμάνιο	Ge	Germanium	germanium	الجرمانيوم	germanyum	ژرمانیوم
11	Ήλιο	He	Helium	helium	الهيليوم	helyum	گاز هلیوم
12	Θείο	S	Sulfur	squfuri	كبريت	kükürt	گوگرد
13	Ιώδιο	I	Iodine	jod	اليود	iyot	ید
14	Κάδμιο	Cd	Cadmium	kadmium	الكادميوم	kadmiyum	کادمیوم
15	Κάλιο	K	Potassium	kalium	بوتاسيوم	potasyum	پتاسیم
16	Κασσίτερος	Sn	Stannum,Tin	kallaj	قصدير	kalay	قلع
17	Κρυπτό	Kr	Krypton	kripton	الكربتون عنصر غازي	kripton	کریپتون
18	Λευκόχρυσος	Pt	Platinum	platin	بلاتين	platin	پلاتین
19	Λίθιο	Li	Lithium	litium	الليثيوم	lityum	لیتیوم
20	Μαγγάνιο	Mn	Manganese	mangan	المنغنيز	manganez	منگنز
21	Μαγνήσιο	Mg	Magnesium	magnez	المغنيسيوم	magnezyum	منیزیم
22	Μόλυβδος	Pb	Lead	shpie	قيادة	kurşun	رهبری
23	Νάτριο	Na	Sodium	sodium	صوديوم	sodyum	سدیم
24	Νέον	Ne	Neon	neon	نيون	neon	نئون
25	Νικέλιο	Ni	Nickel	nikel	النيكل	nikel	نیکل
26	Ξένο	Xe	Xenon	ksenon	زينون	ksenon	گزنون
27	Οξυγόνο	O	Oxygen	oksigjen	أكسجين	oksijen	اکسیژن
28	Πυρίτιο	Si	Silicon	silic	السيليكون	silikon	سیلیکون
29	Σίδηρος	Fe	Ferrum,Iron	hekur	حديد	demir	اهن
30	Υδράργυρος	Hg	Mercury	zhivë	زئبق	cıva	جیوه
31	Υδρογόνο	H	Hydrogen	hidrogjen	هيدروجين	hidrojen	هیدروژن
32	Φθόριο	F	Fluorine	fluor	الفلور	florin	فلورین
33	Φωσφόρος	P	Phosphorus	fosfor	الفوسفور	fosfor	فسفر
34	Χαλκός	Cu	Cuprum	bakër	نحاس	bakır	مس
35	Χλώριο	Cl	Chlorine	klor	الكلور	klor	کلرین
36	Χρυσός	Au	Gold	ar	الذهب	altın	طلا
37	Χρώμιο	Cr	Chromium	kromit	الكروم	krom	کروم
38	Ψευδάργυρος	Zn	Zinc	zink	زنك	çinko	روی

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ – 

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟ  1^ο ΣΔΕ ΔΟΜΟΚΟΥ 2016-17

Επιμέλεια: Μπατζάκας Δημήτρης

Δ/ντης, ΠΕ04-01 (Φυσικός Med)

Α1.  ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ

ΑΛΙ: Πώς σε λένε; Από πού είσαι;

ΑΧΜΕΤ: Με λένε Αχμέτ. Είμαι από τη Συρία, εσένα;

ΑΛΙ: Με λένε Αλί και είμαι από την Τουρκία.

ΑΧΜΕΤ:  Έχεις καιρό στη φυλακή; Πόσο είναι το υπόλοιπο της ποινής σου;

ΑΛΙ: Ένα χρόνο είμαι μέσα και το υπόλοιπο δεκαεννέα χρόνια. Εσένα;

ΑΧΜΕΤ:  Έξι μήνες και το υπόλοιπο δεκαεννέα και μισό χρόνια.

ΑΛΙ: Έχεις οικογένεια;

ΑΧΜΕΤ: Ο πατέρας μου και η μητέρα μου σκοτώθηκαν στη Συρία. Τα αδέλφια μου πνίγηκαν στη θάλασσα κοντά στη Χίο. Είμαι μόνος μου. Εσύ;

ΑΛΙ: Οι γονείς μου, η γυναίκα μου και τα δύο παιδιά μου είναι στην Τουρκία. Μου λείπουν πολύ. Άσχημος ο πόλεμος, φέρνει συμφορά στις ζωές μας.

ΑΧΜΕΤ: Αυτό τον πόλεμο, θα τον βλέπω σαν εφιάλτη στον ύπνο μου για πολλά χρόνια. Θέλω να τον ξεχάσω. Όταν βγω από τη φυλακή, θέλω να αρχίσω μια καινούρια ζωή.

ΑΛΙ: Εγώ όταν βγω, θα γυρίσω στην οικογένειά μου. Είναι πολλά τα χρόνια όμως.

ΑΧΜΕΤ: Εδώ έχουμε τη δυνατότητα να παίρνουμε τριαντάρια μεροκάματα στο σχολείο  1^ο ΣΔΕ Φυλακών Δομοκού, μετά να γραφτούμε στο Λύκειο Δομοκού σαν «κατ’ ιδίαν διδαχθέντες»  και μετά στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Μπορούμε να σπουδάσουμε μέσα στη φυλακή και να βγούμε πολλά χρόνια νωρίτερα.

ΑΛΙ: Ναι , αν υπολογίσουμε και μια πιθανή μείωση ποινής στο Εφετείο, μπορούμε να βγούμε σε λίγα χρόνια. Πρέπει όμως να προσέχουμε να μην έχουμε πειθαρχικά.

Α2.  ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΝΩΡΙΜΙΑΣ

ΤΖΟΝ: Πώς σε λένε; Από πού είσαι;

ΜΩΧΑΜΕΤ: Με λένε Μωχαμέτ. Είμαι από το Αφγανιστάν, εσένα;

ΤΖΟΝ: Με λένε Τζον και είμαι από την Σομαλία.

ΜΩΧΑΜΕΤ: Γιατί έφυγες από τη χώρα σου;

ΤΖΟΝ: Στην Αφρική υπάρχουν αναταραχές, δεν υπάρχει ειρήνη. Εσύ;

ΜΩΧΑΜΕΤ: Και σε μας το ίδιο. Δεν υπολογίζουν την ανθρώπινη ζωή. Μπορούν να σε σκοτώσουν ξαφνικά αν διαφωνείς… οι Ταλιμπάν.

ΤΖΟΝ: Ήθελα να ζήσω μια ήσυχη ζωή σε μια δημοκρατική χώρα, αλλά βρέθηκα στη φυλακή.

ΜΩΧΑΜΕΤ: Εμείς για να φτάσουμε εδώ, περάσαμε πολλά βάσανα και κινδύνεψε η ζωή μας πολλές φορές. Πολλοί γνωστοί μου που προσπάθησαν να περάσουν στην Ιταλία, πνίγηκαν στη Λαμπεντούζα.

ΤΖΟΝ: Δεν καταλαβαίνουν τι περάσαμε. Κανείς δεν φεύγει από τον τόπο του αν η ζωή είναι καλή. Θέλουμε να μας αντιμετωπίζουν στην Ευρώπη ισότιμα όπως κάθε πολίτη της γης. Να μην υπάρχει ρατσισμός.

ΜΩΧΑΜΕΤ: Μακάρι όλοι οι λαοί μια μέρα να είναι αδελφωμένοι και αγαπημένοι. Να μην υπάρχουν πόλεμοι και μίσος.

ΤΖΟΝ: Πρέπει κι εμείς όμως να είμαστε έτσι. Να σεβόμαστε τη χώρα που μας φιλοξενεί. Να αγωνιζόμαστε για την ειρήνη τη δημοκρατία και τα δικαιώματα  κάθε ανθρώπου σε όλη τη γη.

ΜΩΧΑΜΕΤ: Στη φυλακή έγινα άλλος άνθρωπος. Όταν βγω θα προσπαθήσω να βοηθήσω τον κόσμο να γίνει καλύτερος. Για να γίνει όμως αυτό κατάλαβα ότι εγώ πρέπει πρώτα να γίνω καλύτερος άνθρωπος.

ΤΖΟΝ: Έχεις δίκιο. Κι εγώ άρχισα να διαβάζω εδώ στη φυλακή βιβλία, που μου ανοίγουν τα μάτια να δω τα λάθη μου και ιδέες για ένα καλύτερο μέλλον των ανθρώπων στη γη.


ΓΛΩΣΣΕΣ: Ελληνικά-Αγγλικά-Αραβικά-Τουρκικά-Περσικά (Φαρσί)

Α1
ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ	VOCABULARY	مسرد	SÖZLÜK	واژه نامه
ΔΙΑΛΟΓΟΙ	DIALOGUES	حوارات	DIALOGUES	گفت و گو
ΚΕΙΜΕΝΑ	ΤΕΧΤS	النصوص	METİNLERİ	متون
ΓΝΩΡΙΜΙΑ	ACQUAINTANCE	التجول	BAŞLARKEN	گرفتن
Πώς σε λένε;	What's your name?	ما اسمك؟	Adın ne?	نام شما چیست؟
Από πού είσαι;	Where are you from;	أين أنت؟	Neredesin?	شما کجا هستند؟
καιρός	weather,duration	حالة الطقس	hava	هوا
		مدة	süre	مدت
υπόλοιπο	residual,rest	بقية	dinlenme	استراحت
ποινή	penalty	عقوبة	ceza	مجازات
δεκαεννέα	19	19	19	19
μισό	half	نصف	yarım	نیم
οικογένεια	family	عائلة	aile	خانواده
πατέρας	father	الأب	baba	پدر
μητέρα	mother	أم	anne	مادر
σκοτώνω	kill	قتل	öldürmek	کشتن
σκοτώνομαι	slay	ذبح	öldürmek	ذبح کردن
πνίγομαι	choke	خنق	boğmak	خاموش کردن
πνίγω	choke	غرق	boğmak	غرق شدن
Χίος νησί	Chios island	جزيرة خيوس	Sakız Adası	جزیره خیوس
Άσχημος	unsightly	قبيح	çirkin	زشت
λείπω	be absent	التغيب	mevcut olması	وجود داشته باشند
συμφορά	calamity	مصيبة	musibet	فاجعه
πόλεμος	war	حرب	savaş	جنگ
εφιάλτης	nightmare	كابوس	karabasan	کابوس
ξεχνώ,ξεχνάω	forget	ننسى	unutmak	فراموش کردن
καινούρια	new	جديد	yeni	جدید
ζωή	life	حياة	hayat	زندگی
βγαίνω (βγω)	go out	الخروج	dışarı çıkmak	بیرون رفتن
γυρίζω=επιστρέφω	turn=return	عودة = انحرف	saptırmak=dönüş	برگشت = تغییر جهت دادن
όμως	nevertheless	مع ذلك	yine de	با این وجود
δυνατότητα	opportunity	فرصة	fırsat	فرصت
μεροκάματα	wages	أجور	ücret	مزد
γράφω	write	إرسال	yazmak	نوشتن
γράφομαι	graphically	بشكل بياني	grafikle	گرافیکی
Λύκειο	high school	مدرسة ثانوية	Lise	دبیرستان
κατ’ ιδίαν διδαχθέντες	individual learned on	فرد المستفادة من	Bireysel öğrendim	فرد در دست
ΕΑΠ	Greek Open University	جامعة اليونانية المفتوحة	Yunan Açık Üniversitesi	دانشگاه یونانی گسترش
σπουδάζω	study	دراسة	çalışma	مطالعه
νωρίς	early	في وقت مبكر	erken	زود
νωρίτερα	earlier	في وقت سابق	daha erken	زودتر
υπολογίζω	calculate	عد	saymak	شمار
πιθανή	potential	إمكانية	potansiyel	پتانسیل
μείωση	reduction	تخفيض	azalma	کاهش
προσέχω	look at	راقب	izlemek	ساعت
πειθαρχικό	disciplinary	التخصصات	disiplin	انضباطی
φεύγω	leave	ترك	ayrılmak	ترک
χώρα	country	بلد	ülke	کشور
Α2
υπάρχουν	there are	يوجد	var	وجود دارد
αναταραχές	upheavals	الاضطرابات	ayaklanmalar	تحولات
ειρήνη	peace	سلام	barış	صلح
το ίδιο	the same	نفس	aynı	همان
άνθρωπος	man	رجل	adam	مرد
ανθρώπινη	human	بشري	insan	انسانی
ξαφνικά	suddenly	فجأة	aniden	ناگهان
διαφωνώ	disagree	تعارض	katılmıyorum	اختلاف نظر دارند
θέλω	want	أريد	Ben istiyorum	من می خواهم
ήσυχη	quiet	هدوء	sessiz	ساکت
δημοκρατία	democracy	ديمقراطية	demokrasi	دموکراسی
δημοκρατική	democratic	ديمقراطي	demokratik	دموکراتیک
βρίσκομαι	am	أنا	ben	هستم
φτάνω	arrive	يصل	gelmek	رسیدن
πολλά	a lot	كثيرا	bir sürü	بسیاری
βάσανα	hardships	معاناة	acı	مبتلا
κινδυνεύω	I am in danger	أنا خطر	Ben riske	من در معرض خطر
φορές	times	مرات	kez	بار
γνωστοί	known	معروف	bilinen	شناخته شده
προσπαθώ	try	محاولة	denemek	امتحان
καταλαβαίνω	I understand	ذكاء	anlayış	زرنگ و دانا
τόπος	locus,place	مكان	yer	محل
αντιμετωπίζω	front	جبهة	ön	جلو
ισότιμα	equally	بالتساوي	eşit olarak	به همان اندازه
όπως	such as	مثل	gibi	مانند
κάθε	each, every	كل	her	هر
πολίτης	citizen	مواطن	vatandaş	شهروند
ρατσισμός	racism	عنصرية	ırkçılık	نژاد پرستی
Μακάρι	I wish,may	أتمنى	Keşke	من آرزو می کنم
όλοι	all	جميع	tüm	همه
λαός	people	الناس	insanlar	مردم
λαοί	folks	الناس	insanlar	مردمی
μέρα	day	يوم	gün	روز
αδελφωμένοι	brothered	مثل الاخوة	kardeş gibi	مانند برادران
αγαπημένοι	favorite	مفضل	favori	برگزیده
μίσος	hatred	كراهية	kin	نفرت
πρέπει	must	يجب	şart	باید
έτσι	so	هكذا	bu yüzden	پس
σέβομαι	respect	احترام	saygı	احترام
φιλοξενώ	accommodate	وليمة	bayram	جشن
αγωνίζομαι	struggle	النضال	savaş	مبارزه
δικαιώματα	royalties,fees	الإتاوات	telif hakları	حق امتیاز
άλλος	other	آخر	diğer	دیگر
βοηθώ	help	مساعدة	yardım	کمک
κόσμος	world	الناس	insanlar	مردم
γίνομαι	become	أصبح	olmak	شدن
δίκιο	right	حق	doğru	راست
λάθη	errors	أخطاء	hataları	خطاهای
μέλλον	future	مستقبل	gelecek	بعدی

Η τεχνική του Brainstorming  στην εκπαίδευση ενηλίκων.

Επιμέλεια:   

Μπατζάκας Δημήτριος

ΠΕ 04-01 (Φυσικός Med)

Δ/ντής 1^ου ΣΔΕ Δομοκού (Φυλακών)

Σεπτέμβριος 2016

ΘΕΜΑ: «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ  ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ  ΤΗΣ  ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ»

    Η εφαρμογή που ακολουθεί, πρόκειται να εφαρμοσθεί στα τμήματα του 1^ου ΣΔΕ Δομοκού Φθιώτιδας (Φυλακών), περίπου 15 ατόμων σε κάθε τμήμα και θα υλοποιηθεί στη διάρκεια μιας διδακτικής ώρας (45 λεπτών). Αφορά την προσέγγιση του περιβαλλοντικού προβλήματος της επιβάρυνσης της γήινης ατμόσφαιρας.

    Στόχοι της διδασκαλίας είναι:

·          Η εμπειρία των εκπαιδευομένων στο θέμα της επιβάρυνσης της γήινης ατμόσφαιρας

·          Η διερεύνηση της προϋπάρχουσας γνώσης πάνω στο θέμα

·          Η απόκτηση νέας γνώσης, αφού πρώτα γνωρίσουν οι εκπαιδευόμενοι  την αιτία για την οποία πρέπει να μάθουν για το περιβάλλον, εμπλεκόμενοι ενεργά στη διαδικασία μάθησης

·          Η διέγερση και η αφύπνιση του ενδιαφέροντος των εκπαιδευομένων για το θέμα, ώστε να κατανοήσουν την πραγματικότητα στην οποία ζουν και να μην θεωρούν τη διαχείριση του περιβάλλοντος ως ένα δομημένο καθεστώς στο οποίο οφείλουν να προσαρμοστούν

·          Η πρόκληση για υποκίνηση της ενασχόλησης των εκπαιδευομένων για το περιβαλλοντικό πρόβλημα, μέσω της διαμόρφωσης θετικής στάσης, που μπορεί να τους ενεργοποιήσει για κοινωνικές αλλαγές (να απομακρυνθούν από την κουλτούρα της «σιωπής»)

·          Η ανάπτυξη ικανοτήτων:

-          Ελεύθερης έκφρασης και  γόνιμου δημοκρατικού διαλόγου

-          Σεβασμού των άλλων μέσω της προσεκτικής ακρόασης

-          Αξιολόγησης, εκτίμησης του προβλήματος και υιοθέτησης νέων ιδεών

-          Αυτοανάπτυξης μέσω της απόρριψης παλαιών στάσεων και διόρθωσης συμπεριφορών

-          Ανάληψης πρωτοβουλιών για μετατροπή της γνώσης σε πράξη

-          Συνεργασίας και ομαδικής διεκδίκησης δικαιωμάτων

Στάδιο 1^ο  (διάρκεια 5 λεπτά):

    Στο στάδιο αυτό:

·         Ανακοινώνω, περιγράφω και εξηγώ την τεχνική και τον στόχο του καταιγισμού ιδεών (Brainstorming) λέγοντας:

-          Θα εφαρμόσουμε την τεχνική του καταιγισμού ιδεών όπου εσείς θα προτείνετε όσες περισσότερες ιδέες μπορείτε μετά από κάθε ερώτηση που σας τίθεται, χωρίς ειρμό και άτακτα όπως σας έρχονται στο νου. Κανείς δεν θα σας κρίνει ούτε θα σας βαθμολογήσει.

-          Μπορείτε ελεύθερα να διατυπώσετε ιδέες που προκύπτουν από άλλες ιδέες που προηγήθηκαν

-          Οι ιδέες αυτές θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα

-          Τις ιδέες που θα συλλέξουμε, θα τις ομαδοποιήσουμε με ορισμένα κριτήρια και θα τις χρησιμοποιήσουμε για την παρουσίαση του θέματος

·         Καθορίζω ως χρονική διάρκεια, αυτή της μιας διδακτικής ώρας 

·         Προσδιορίζω τον ρόλο μου λέγοντας:

-          Θα είμαι ο συντονιστής της συζήτησής μας

-          Θα γράφω όλες τις ιδέες σας στον πίνακα

-          Θα φροντίσω να τηρούνται οι κανόνες που θα σας μοιράσω σε λίγο (μοιράζω τυπωμένο τον πίνακα Ι)

Πίνακας Ι

ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΙΓΙΣΜΟΥ ΙΔΕΩΝ

1.      Επιθυμούμε να συλλέξουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ιδέες 2.      Όλες οι ιδέες είναι αποδεκτές δεν τις κρίνουμε 3.      Είναι σημαντικό οι ιδέες να εκφράζονται αυθόρμητα 4.      Η αταξία στη σειρά των ιδεών επιτρέπεται 5.      Πρέπει να εκφράσουμε με θάρρος και χωρίς επιφυλάξεις πρωτότυπες και ασυνήθιστες ιδέες που μπορεί να σκεφτούμε 6.      Επιτρέπεται η ιδέα μας να είναι συνέχεια της ιδέας κάποιου άλλου ή να προκύπτει απ’ αυτή 7.      Δεν επιτρέπονται αρνητικά σχόλια, κριτική και αξιολόγηση οποιασδήποτε ιδέας 8.      Απαγορεύεται να παρεμβαίνουμε στη διαδικασία και τηρούμε αυστηρά τους κανόνες του καταιγισμού ιδεών

Στάδιο 2^ο  (διάρκεια 15 λεπτά):

    Στο στάδιο αυτό:

·          Γράφω στον πίνακα το θέμα: Τι σημαίνει «περιβαλλοντική επιβάρυνση της ατμόσφαιρας»

·          Ζητώ από τους εκπαιδευόμενους να εκφραστούν με λέξεις ή σύντομες εκφράσεις τις οποίες γράφω στον πίνακα

·          Αποφεύγω να υποδείξω δικές μου ιδέες όταν τους βλέπω να διστάζουν, απλά τους ενθαρρύνω επαναλαμβάνοντας την ερώτηση ή διαβάζω δυνατά τις ιδέες που προηγήθηκαν και τους προτρέπω να εκφραστούν περεταίρω

·          Στο τέλος συγχαίρω τους εκπαιδευόμενους για τη συμμετοχή τους

    Οι πιθανές ιδέες που περιμένω να πάρω είναι:

-          Ρύπανση αέρα

-          Μόλυνση αέρα

-          Όξινη βροχή

-          Καυσαέρια

-          Σκόνη

-          Θολούρα των μεγαλουπόλεων

-          Σύννεφα καπνού

-          Μπόχα σκουπιδιών

-          Καύση των σκουπιδιών

-          Καύση των νεκρών ζώων που σαπίζουν

-          Αναθυμιάσεις αποβλήτων

-          Ραδιενεργά υλικά

-          Μικρή ορατότητα

-          Λασποβροχή

-          Κίνδυνος για την υγεία μας

-          Αναπνευστικά προβλήματα

-          Λιγότερο οξυγόνο

-          Λιγότερη χρήση αυτοκινήτων

-          Φίλτρα στα εργοστάσια

-          Φίλτρα στα πλοία

-          Σκόνη στα λιμάνια

-          Έλεγχος στα λιμάνια

-          Μεταφορά υλικών σε σκόνη

-          Βελτίωση καυσίμων

-          Μείωση εκπομπών αερίων ρύπων

-          Καταλύτες στα αυτοκίνητα

-          Ηλιακή ενέργεια

-          Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

-          Φυσικό αέριο

-          Καρκίνος σε αύξηση

-          Εναλλακτικές μορφές ενέργειας

-          Μείωση των δασών

-          Λιώσιμο των παγόβουνων

-          Φαινόμενο του θερμοκηπίου

-          Άστατος καιρός

-          Ομίχλη λόγω βροχής

-          Υγρασία

-          Υψηλές θερμοκρασίες καλοκαιριού  

-          Ισχυροί άνεμοι

-          Ανεμοστρόβιλοι

-          Πυρκαγιές

-          Σοβαρές ασθένειες

-          κ.ά. 

  

Στάδιο 3^ο  (διάρκεια 10 λεπτά):

     Στο στάδιο αυτό:

·          Προτείνω τα κριτήρια ομαδοποίησης των ιδεών:

1.     Αίτια και πηγές της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας

2.     Επιπτώσεις από την περιβαλλοντική επιβάρυνση της ατμόσφαιρας

3.     Αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας

·          Κατηγοριοποιούμε  συζητώντας με τους εκπαιδευόμενους τις ιδέες (στη διαδικασία αυτή είναι σημαντικό να συμμετέχουν όλοι), γράφω δίπλα τους τον αριθμό του κριτηρίου (1,2 ή 3) και διαγράφω όσες αναδεικνύονται ότι είναι άσχετες με το θέμα (η ομαδοποίηση φαίνεται στον παρακάτω πίνακα ΙΙ).

Πίνακας ΙΙ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ  ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ  ΤΗΣ  ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ
ΑΙΤΙΑ-ΠΗΓΕΣ	ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ	ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
-       Ρύπανση αέρα -       Μόλυνση αέρα -       Όξινη βροχή -       Καυσαέρια -       Σκόνη -       Σύννεφα καπνού -       Μπόχα σκουπιδιών -       Καύση των σκουπιδιών -       Καύση των νεκρών ζώων που σαπίζουν -       Αναθυμιάσεις αποβλήτων -       Ραδιενεργά υλικά -       Σκόνη στα λιμάνια -       Μεταφορά υλικών σε σκόνη -       Ισχυροί άνεμοι -       Ανεμοστρόβιλοι -       Πυρκαγιές	-       Θολούρα των μεγαλουπόλεων -       Κίνδυνος για την υγεία μας -       Αναπνευστικά προβλήματα -       Λιγότερο οξυγόνο -       Καρκίνος σε αύξηση -       Μείωση των δασών -       Λιώσιμο των παγόβουνων -       Φαινόμενο του θερμοκηπίου -       Σοβαρές ασθένειες -       Μικρή ορατότητα	-       Λιγότερη χρήση αυτοκινήτων -       Φίλτρα στα εργοστάσια -       Φίλτρα στα πλοία -       Έλεγχος στα λιμάνια -       Βελτίωση καυσίμων -       Μείωση εκπομπών αερίων ρύπων -       Καταλύτες στα αυτοκίνητα -       Ηλιακή ενέργεια -       Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -       Φυσικό αέριο -       Εναλλακτικές μορφές ενέργειας

Στάδιο 4^ο  (διάρκεια 15 λεπτά):

    Στο στάδιο αυτό:

·          Κάνω μια σύντομη εισήγηση για τα αίτια και τις πηγές της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας, εξηγώ τη διαφορά ανάμεσα στους όρους «ρύπανση» και «μόλυνση» (μοιράζω τυπωμένους τους πίνακες ΙΙΙ, IVκαι V).  Συζητάμε πιθανές ερωτήσεις των εκπαιδευομένων.

·          Αναθέτω στους μαθητές ατομικά να συμπληρώσουν ένα κουίζ και μία τράπεζα ερωτήσεων (πίνακες VΙ και VΙΙ)

Πίνακας ΙΙΙ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΡΥΠΩΝ

ΒΕΝΖΟΛΙΟ ( πτητική ένωση VOCs) Τοξικό αέριο με ευχάριστη οσμή, δευτερεύον συστατικό της βενζίνης. ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΑΖΩΤΟΥ ( NO2) Αέριος ρύπος υπεύθυνος για την καφέ όψη του αστικού ουρανού ο οποίος προέρχεται από καύση ορυκτών καυσίμων. ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO2) Προϊόν καύσης, αέριο κυρίως υπεύθυνο για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΘΕΙΟΥ (SO2) Αέριο οξείδιο άχρωμο, εκλύεται από καύσιμα υψηλής περιεκτικότητας σε θείο ΔΙΟΞΙΝΕΣ (έμμονοι οργανικοί ρύποι POPs) Ιδιαίτερα τοξικές ουσίες που προέρχονται και από καύσεις σκουπιδιών-ζώων. ΚΑΔΜΙΟ (Cd) Ένα από τα πιο τοξικά βαριά μέταλλα από  βιομηχανίες επεξεργασίας χαλκού, χρωμάτων, πλαστικών, παραγωγής φωσφορικών λιπασμάτων αλλά και μεταλλείων ψευδαργύρου. ΚΛΟΦΕΝ - ΑΡΟΚΛΟΡ Εμπορική ονομασία πολύ τοξικής και επικίνδυνης ουσίας που περιείχαν οι παλιές λάμπες φθορισμού. Χρησιμοποιούνται ως µονωτικό λάδι πυκνωτών και μετασχηματιστών, ως λιπαντικό αντλιών κενού,  κομπρεσέρ και ως υδραυλικά υγρά,  ως πλαστικοποιητές σε χρώµατα, ως πρόσθετα σε ορυκτέλαια κ.λπ. ΜΟΝΟΞΕΙΔΙΟ ΑΝΘΡΑΚΑ (CO) Διαδεδομένος αέριος ρύπος που προέρχεται από ατελείς καύσεις. ΜΟΛΥΒΔΟΣ (Pb) Βαρύ μέταλλο, μαλακό αργυρόχρουν προέρχεται από μεταφορικά μέσα και  εργοστάσια (που χρησιμοποιούν καύσιμα με μόλυβδο), χώρους καύσης απορριμμάτων. ΟΖΟΝ (O3) Αέριος ρύπος άχρωμος βαρύτερος του αέρα με δριμεία οσμή. Πηγές εκπομπής πρόδρομων ουσιών του όζοντος (VOCs και NOx) είναι τα οχήματα, τα χημικά εργοστάσια, τα χημικά διαλυτικά και τα βενζινάδικα. ΡΜ 10 Εισπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια, ρύποι. ΡΜ 2,5 Αναπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια, ρύποι. ΧΛΩΡΙΟ (Cl) Χημικό στοιχείο βασικό στη σύνθεση των πλαστικών, που ευθύνεται για την παραγωγή διοξινών

Πίνακας IV

Ρυπαντής-Επιμολυντής	Πηγή
Φορμαλδεΰδη	Μόριο τροφής, φύλλο ξύλου, αφρός μονωτικού υλικού, κάπνισμα
ΝΟ2  (διοξείδιο του αζώτου)	Αέρια σόμπας, θερμάστρες κηροζίνης
CO  (μονοξείδιο του άνθρακα)	Θερμάστρες κηροζίνης, σόμπα με ξύλα, καπνός, οχήματα στο γκαράζ
PAHS (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες)	Καμένο ξύλο, άνθρακας ή κοπριά, βιομηχανικοί διαλύτες, σόμπα με ξύλα
SO2  (διοξείδιο του θείου)	Θερμάστρες κηροζίνης
Cl 2   (χλώριο)	Καθαριστικά σπιτιού και τουαλέτας
O3   (όζον)	Φωτοαντιγραφικά, εκτυπωτές λέιζερ, ηλεκτροστατικοί καθαριστές αέρος
VOCS  (πτητικές οργανικές ενώσεις)	Μαγείρεμα, αποσμητικά χώρου, σπρέι καθαρισμού, χρώματα, βερνίκια, διαλύτες, χαλιά, έπιπλα
Καπνός και άλλα στοιχεία	Καπνός, μαγείρεμα, αεροζόλ, καθαριστικά χαλιών, σόμπες ξύλου, μόλυβδος από διάβρωση γαλακτώματος χρώματος, ασβέστης και ινώδη μονωτικά υλικά, διακόσμηση, στερεωτικά υλικά
Μούχλα, μύκητες	Υγρασία (υγρά, κρύα και φτωχά αεριζόμενα δωμάτια)
Ραδόνιο	Πετρώματα, έδαφος, τσιμέντο

Πίνακας V

Ρύπος	Σταθμοί παραγωγής   ενέργειας	Διυλιστήρια    Πετρελαίου	Χημικές και φαρμακευτικές   βιομηχανίες	Επεξεργασία     μετάλλων
Σωματίδια	ü			ü
CO	ü
CO2	ü
SO2	ü	ü
NΟx	ü	ü
VOC	ü	ü	ü
Μόλυβδος				ü
Υδράργυρος	ü		ü	ü
Χαλκός				ü
Κάδμιο			ü	ü

Πίνακας VΙ

ΚΟΥΙΖ: «Δραστηριότητες και αέρια ρύπανση»

1.Εργάτες ανέλαβαν να καθαρίσουν ένα εγκαταλειμμένο θερμοκήπιο και έριξαν στη φωτιά  κατεστραμμένα πλαστικά και μερικά ψόφια ζώα που βρωμούσαν και αυτό δημιούργησε διοξίνες που απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα. Είναι οι διοξίνες ατμοσφαιρικός ρύπος; Επιλέξατε ένα: a. Ίσως b. Όχι c. Ναι 2.Σε εγκαταλειμμένο ανοιχτό μεγάλο στάβλο ενός χωριού, φύσηξε δυνατός άνεμος και μετέφερε το βακτήριο Clostridium perfringens  στους κατοίκους, με αποτέλεσμα αυτοί να εμφανίσουν συμπτώματα διάρροιας και ναυτίας. Είναι το Clostridium perfringens ατμοσφαιρικός ρύπος; Επιλέξατε ένα: a. Ναι b. Όχι c. ΄Ισως 3.Το Όζον είναι γνωστό ότι μας προστατεύει από τις υπεριώδεις ακτινοβολίες. Κάποιες φορές έχουμε αυξημένη συσσώρευση όζοντος στον αέρα που αναπνέουμε. Είναι το Όζον ατμοσφαιρικός ρύπος; Επιλέξατε ένα: a. Υπό προϋποθέσεις b. Όχι c. Ναι 4.Ένας φιλόζωος κάτοικος πόλης, βγάζει τον σκύλο του βόλτα, να κάνει την "ανάγκη" του. Που πρέπει ο σκύλος να αφήσει τα "περιττώματά" του; Επιλέξατε ένα: a. Οπουδήποτε.  b. Σε χώρο που υπάρχει χώμα και ο ιδιοκτήτης του τα μαζεύει με σκουπάκι και τα αφήνει σε κάδο απορριμμάτων. c. Στη ρίζα κάποιου δέντρου ή στο χορτάρι του πάρκου. 5.Με 30 λεπτά ποδήλατο τη μέρα, καίμε 300 περίπου θερμίδες και γυμνάζουμε καρδιά, πνεύμονες και μύες. Ποδηλάτης πριν ξεκινήσει, μαθαίνει ότι τα σωματίδια ΡΜ10 στην ατμόσφαιρα ανέρχονται σε 860 μg/κ.μ. ενώ το ανώτατο επιτρεπτό όριο είναι 50 μg/κ.μ. Τι πρέπει να κάνει ο ποδηλάτης; Επιλέξατε ένα: a. Να κάνει άφοβα ποδήλατο. b. Να αποφύγει κάθε είδους μετακίνηση και να παραμείνει σε κλειστό χώρο. c. Να μην χάσει την προγραμματισμένη του σωματική άσκηση, απλά να κάνει ποδήλατο πιο αργά και προσεκτικά. 6.Μετά από έκρηξη σε εργοστάσιο, απελευθερώθηκαν στην ατμόσφαιρα το αέριο "κλοφέν" και το βακτήριο "Listeria monocytogenes". Τι προκαλούν το "κλοφέν" και το "Listeria monocytogenes" στην ατμόσφαιρα; Επιλέξατε ένα: a. Μόνο μόλυνση. b.  Μόνο ρύπανση. c. Το "κλοφέν" μολύνει και το "Listeria monocytogenes" ρυπαίνει. d. Το "Listeria monocytogenes" μολύνει και το  "κλοφέν"  ρυπαίνει.

Πίνακας VΙΙ

ΤΡΑΠΕΖΑ  ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

1.Ποιο από τα παρακάτω είναι πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε βενζόλιο το οποίο ανήκει στις πτητικές οργανικές ενώσεις VOCs. Επιλέξατε ένα: a. Καυσόξυλα b. Καυστήρες πετρελαίου θέρμανσης c. Βενζινοκίνητες μηχανές και πρατήρια βενζίνης d. Καυστήρες θέρμανσης φυσικού αερίου 2.Ποιο από τα παρακάτω υλικά, κατά την καύση του ρυπαίνει την ατμόσφαιρα με Οξείδια του Αζώτου. Επιλέξατε ένα: a. καυσόξυλα b. Φυσικό αέριο c. ορυκτά καύσιμα 3.Ο μόλυβδος αποτελείο οποίος όταν διαχυθεί στην ατμόσφαιρα επηρεάζει δυσμενώς τη λειτουργία των νεφρών και την χημεία του αίματος του ανθρώπινου οργανισμού. 4.Το μονοξείδιο του άνθρακα είναι ο πιο διαδεδομένοςρύπος που επιδρά κυρίως στο καρδιαγγειακό και στο νευρικό σύστημα του ανθρώπου.